Π. Αλεξάκης: Η Συμπεριληπτική Κοινωνία και το Τελεφερίκ του Κάστρου

Με κόκκινο σημειώνεται η περιοχή επέμβασης για την κατασκευή τελεφερίκ. Με κίτρινο η περιοχή διαδρομών

 

Με νεότερη αναφορά του, ο Παναγιώτης Αλεξάκης, Ομότιμος Καθηγητής στο Εθνικό Καποδιστριακό  Πανεπιστήμιο Αθηνών και πρόεδρος της  Ένωσης των Απανταχού Μονεμβασιτών «Η Παναγία η Χρυσαφίτισσα», επανέρχεται στο θέμα της κατασκευής του τελεφερίκ στο Κάστρο Μονεμβασίας, συνδέοντάς το αυτή τη φορά με την έννοια της κοινωνικής συμπερίληψης (inclusive society).

«Μια συμπεριληπτική κοινωνία είναι εκείνη που επιδιώκει την ενεργό, ισότιμη, δίκαιη και πλήρους σεβασμού συμμετοχή όλων των μελών της» επισημαίνει ο κ. Αλεξάκης, τονίζοντας χαρακτηριστικά: «Δράσεις όπως αυτή για την Καστροπολιτεία, βοηθούμενες κάτω από τις εξελίξεις στην τεχνολογία, στις καινοτομίες και στις υλικές και άυλες υποδομές, δίνουν τη δυνατότητα και οδηγούν κάθε κράτος να επιδιώκει τη συμπερίληψη ΟΛΩΝ των ατόμων σε κάθε δραστηριότητα και στην αξιοποίηση κάθε ευκαιρίας από ΟΛΟΥΣ».

Διαβάστε παρακάτω την επιστολή:

Σε προηγούμενο άρθρο, σχετικό με τη δημιουργία τελεφερίκ έξω από την Κάτω Πόλη της Καστροπολιτείας, σημειώσαμε την αναγκαιότητα αυτού του έργου πολιτισμού, για την πρόσβαση ατόμων τρίτης ηλικίας και ανθρώπων με ειδικές ανάγκες στην Άνω Πόλη της Καστροπολιτείας. Αναφερθήκαμε στην ανάγκη να διασφαλίζεται ισότιμη – δίκαιη πρόσβαση για αυτά τα άτομα, για όλα τα άτομα της κοινωνίας. Με το παρόν άρθρο ερχόμαστε να τονίσουμε ότι αυτό το έργο είναι ταυτόσημο με την έννοια της κοινωνικής συμπερίληψης (inclusive society ο όρος διεθνώς), η οποία παγίως ισχύει και συνεχώς ενδυναμώνεται στις χώρες και στις κοινωνίες των πολιτών. Δράσεις όπως αυτή για την Καστροπολιτεία, βοηθούμενες κάτω από τις εξελίξεις στην τεχνολογία, στις καινοτομίες και στις υλικές και άυλες υποδομές, δίνουν τη δυνατότητα και οδηγούν κάθε κράτος να επιδιώκει τη συμπερίληψη ΟΛΩΝ των ατόμων σε κάθε δραστηριότητα και στην αξιοποίηση κάθε ευκαιρίας από ΟΛΟΥΣ.

Οδηγίες, Κανονισμοί και Νόμοι εκπονούνται και ψηφίζονται, από τις κυβερνήσεις επιβάλλονται και προσαρμόζονται πολιτικές και διατίθενται κρατικοί πόροι για να υποστηρίξουν τη συμπερίληψη, τη διασφάλιση της κάθε λογής πρόσβασης αυτών των ατόμων στην κοινωνία. Περαιτέρω, 132 χώρες παρακολουθούνται μέσα από Δείκτες Συμπερίληψης σχετικά με την πρόοδό τους σε αυτό το θέμα που πλέον χαρακτηρίζει και προσδιορίζει κάθε κοινωνία ως προς την ευαισθησία της για την κάλυψη ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ αναγκών. Μια συμπεριληπτική κοινωνία είναι εκείνη που επιδιώκει την ενεργό, ισότιμη, δίκαιη και πλήρους σεβασμού συμμετοχή όλων των μελών της. Προωθούνται η κατανόηση, ο σεβασμός και η αποδοχή της διαφορετικότητας. Η συμπερίληψη αποτελεί μια ισχυρή έννοια η οποία ξεπερνά και εκτείνεται πέρα από το απλώς να υποφέρεις, ή να ανέχεσαι μια κατάσταση.

Σε μια συμπεριληπτική κοινωνία, κάθε άτομο εκτιμάται και γίνεται σεβαστό ως προς τις ανάγκες του, ανεξάρτητα από τις διαφορές του. Έχει δικαίωμα σε κάθε δράση, και αποστολή κάθε κράτους ή κοινωνίας είναι να το διευκολύνει ανεξαρτήτως ικανοτήτων, φυσικής, διανοητικής, ηλικιακής, κοινωνικής κατάστασης. Ως κοινωνική συμπερίληψη, λοιπόν, ορίζεται η διαδικασία βελτίωσης των όρων με βάση τους οποίους τα άτομα αλλά και οι ομάδες λαμβάνουν μέρος σε μια κοινωνία, βελτιώνοντας τις δυνατότητες, τις ευκαιρίες και την αξιοπρέπεια εκείνων που μειονεκτούν με βάση την ιδιότητα και τα ατομικά χαρακτηριστικά τους. Κοινωνική συμπερίληψη σημαίνει την ίση και δίκαιη πρόσβαση από όλους, που επιδιώκει να εξαλείψει κάθε διάκριση και να δημιουργήσει δίκαιες ευκαιρίες για όλους.

Η συμπεριληπτική κοινωνία, λοιπόν, περιλαμβάνει θεματικές ενότητες, όπως η απασχόληση, η κατοικία, η διατροφή, η υγεία, η αναψυχή, η περιήγηση και ο ελεύθερος χρόνος, η αστική ενασχόληση και συμμετοχή, και πολλά περισσότερα. Σε όλα αυτά (πρέπει να) συμπεριλαμβάνονται και να συμμετέχουν εξίσου και δίκαια ανεξαιρέτως όλα τα άτομα μιας κοινωνίας. Μια συμπεριληπτική κοινωνία οφείλει να κάνει κάθε τι που μπορεί ώστε να σέβεται όλους τους πολίτες της, να τους δώσει την πληρέστερη δυνατή πρόσβαση σε πόρους και σε μέσα, να προωθεί τη δίκαιη μεταχείριση και ευκαιρία. Γενικά, (οφείλει να) συμπεριλαμβάνει όλους τους πολίτες στις αποφάσεις που λαμβάνονται, οι οποίες επηρεάζουν τις ζωές τους.

Παράδειγμα συμπεριληπτικής κοινωνίας είναι οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες και αναπηρίες, οι οποίοι πρέπει να λαμβάνουν εκπαίδευση στο ίδιο σχολείο, στην ίδια τάξη παιδιών που θα είχαν ενταχθεί αν δεν είχαν αυτές τις αναπηρίες. Ή όταν οι έφηβοι με εγγενείς ασθένειες ή αναπηρία συμμετέχουν πλήρως στην απασχόληση, απασχολούνται ως μέλη μιας ΕΝΙΑΙΑΣ κοινωνίας. Παραδείγματα υπάρχουν σε όλες τις θεματικές περιοχές που αναφέρθηκαν παραπάνω και βεβαίως περιλαμβάνουν και τους ανθρώπους τρίτης ηλικίας και με ειδικές ανάγκες στις θεματικές περιοχές που τους αφορούν.

Εδώ βρίσκεται και το έργο του τελεφερίκ στην Καστροπολιτεία, το οποίο αναμένεται να δώσει τη δυνατότητα πρόσβασης αυτών των ατόμων στην Άνω Πόλη, όπως άλλωστε συμβαίνει σε άτομα νεότερης ηλικίας που δεν αντιμετωπίζουν προβλήματα αυτοδύναμης πρόσβασης στον ιστορικό αυτό χώρο. Στην περίπτωση του τελεφερίκ της Καστροπολιτείας, συμπερίληψη είναι η πρακτική της διασφάλισης όλων των εν λόγω ατόμων, ανεξάρτητα από τις δυνατότητές τους, ότι θα έχουν ίση πρόσβαση στην Άνω Πόλη, που κάνει τον καθένα τους να αισθάνεται ότι αξίζει και αισθάνεται ότι ανήκει εντός του συνόλου των επισκεπτών στην Άνω Πόλη της Καστροπολιτείας.

Αλλά, ποια είναι τα οφέλη της συμπεριληπτικής κοινωνίας; κάθε άτομο γεννιέται στην κοινωνία ως συμπεριλήψιμο (included), που σημαίνει ότι η συμπερίληψη είναι η φυσική κατάσταση της ανθρώπινης ύπαρξης σε όλα τα στάδια αυτής της ύπαρξης. Αρχές της συμπεριληπτικής κοινωνίας είναι η ισότητα και η απουσία διακρίσεων, η εξατομικευμένη υποστήριξη και η συλλογική – συνεργατική κουλτούρα. Ανθρώπινη αποστολή μας είναι η με κάθε δυνατό τρόπο και όσο γίνεται διασφάλισή της για κάθε ανθρώπινη ύπαρξη από την αρχή της ως τα βαθειά γεράματα, ως το τέλος της. Η συμπερίληψη ως έννοια υπήρχε πάντοτε στη σκέψη του ανθρώπου και πάντα υπήρχαν δράσεις για την υιοθέτησή της, στο κράτος, στην εκκλησία, σε άλλους φορείς και γενικά στην κοινωνία των πολιτών. Ωστόσο οι δυνατότητες και η έκταση υλοποίησής της περιορίζονται από τις υπάρχουσες τεχνικές δυνατότητες, υλικές και άυλες υποδομές, γνώσεις και καινοτομίες. Όσο αυτές βελτιώνονται στην υπηρεσία των ανθρώπων, τόσο μειώνονται και τα εμπόδια επέκτασης της συμπερίληψης. Και πράγματι, αυτή η σημαντική πρόοδος που επιτελείται συντελεί ώστε να παρέρχονται οι μέρες ξεχωρισμού των ανθρώπων, καθώς αυτά τα μέσα, βελτιούμενα συνεχώς, μπορούν να υπηρετήσουν αποτελεσματικότερα τη συμπερίληψη σε κάθε έκφανσή της.

Η κοινωνική συμπερίληψη (πρέπει να) αποτελεί στόχο κυρίαρχης και υπέρτατης σημασίας. Σήμερα, η προσπάθεια είναι οι άνθρωποι να ζουν πιο παραγωγικές και σημαντικές,  ποιοτικά και ποσοτικά, ζωές, εισπράττοντας αξιοπρέπεια, ασφάλεια, και την ευκαιρία να περνούν μια καλύτερη ζωή. Προωθείται η ενσυναίσθηση, μειώνεται η προκατάληψη, ενδυναμώνεται η κοινωνική συνοχή, διαμορφώνεται μια θετική κουλτούρα, λαμβάνει αξία η συνεισφορά του καθενός, βελτιώνονται τα λογής αποτελέσματα για όλους, προωθούνται οι κοινωνικές αλληλεπιδράσεις, βοηθά ώστε να χτίζονται ισχυρότερες σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων και γενικά όλοι να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία ως άτομα. Όλα αυτά έχουν θετικό αντίκτυπο και στις κοινότητές μας. Ηθικά και ουσιαστικά, μας προστάζουν να δείχνουμε καλοσύνη, να πράττουμε ότι μπορούμε για την εγκαθίδρυση μιας συμπεριληπτικής κοινωνίας, ακόμα και αν χρειαστεί να εγκαταλείψουμε κάτι λιγότερο σημαντικό, έχοντας έτσι μια καλύτερη κοινωνία για ΟΛΟΥΣ μας, μια κοινωνία που βασίζεται σε μια αμοιβαία έννοια του ανήκειν και του σεβασμού, που  συμπεριλαμβάνει τη φυσική και εξ αποστάσεως – άυλη (online) προσβασιμότητα, που προάγει την ευτυχία των συνανθρώπων μας.

Ένα είναι βέβαιο: αυτά που θα λάβουμε ως κοινωνία είναι πολύ περισσότερα εκείνων που ίσως χρειαστεί να δώσουμε για την ευόδωσή της. Γιατί αυτό θα αξίζει να συμβεί για το καλό ΟΛΩΝ, για τη βαθύτερη εγκαθίδρυση μιας μορφής κοινωνίας που κάνει καλύτερους ανθρώπους, τόσο εκείνους που συστρατεύονται ώστε αυτή να λαμβάνει υπόσταση, όσο και εκείνους που ωφελούνται δυνάμενοι να συμμετέχουν δίκαια στην κοινωνία.