Την επέτειο επιστροφής της εικόνας της Σταύρωσης εόρτασε η Μονεμβασία

Τη Δευτέρα 23 Μαΐου 2016, στον Μητροπολιτικό Ναό του Ελκομένου Χριστού, με την δέουσα επισημότητα και λαμπρότητα, εόρτασε η ιστορική πόλη της Μονεμβασίας, την 5η επέτειο της επιστροφής της Σταύρωσης του Ελκομένου Χριστού.

Το πρωί της Δευτέρας, τελέστηκε ο Όρθρος και η Πανηγυρική Θεία Λειτουργία και εψάλη η Ακολουθία, που έχει γράφει ειδικά για την τοπική αυτή εορτή. Μαζί με τον ιερέα της ενορίας Μονεμβασίας π. Κωνσταντίνο Κρυπωτό συμμετείχαν ιερείς της περιοχής και συγκεκριμένα, ο π. Νικόλαος Δελακοβίας, της ενορίας Παπαδιανίκων, ο π. Δημήτριος Καστανιάς, της ενορίας Νομίων και ο π. Γεώργιος Αγγελάκος, της ενορίας Αγίου Ιωάννη Μονεμβασίας.

Την ημέρα τίμησαν με την παρουσία τους ο Αντιδήμαρχος Δ.Ε. Μονεμβασίας κ. Σταύρος Χριστάκος, ο Δημοτικός Σύμβουλος κ. Γιώργος Βουνελάκης, ο διοικητής του Α.Σ. Μονεμβασίας κ. Νεκτάριος Γάγκας, ο διοικητής του Λ.Σ. Μονεμβασίας κ. Κυριάκος Βλαχόπουλος και πλήθος πιστών.

Η Μονεμβασία γιορτάζει τέτοια μέρα κάθε χρόνο την επιστροφή του ανυπολόγιστης αξίας θρησκευτικού κειμηλίου της, στο φυσικό του χώρο. Γιορτάζει και θυμάται τους αγώνες και την προσπάθεια όσων πάλαιψαν για το σπουδαίο αυτό σκοπό. Θυμάται και δεν ξεχνά τον πρωτεργάτη όλων, τον άξιο και ακούραστο ποιμενάρχη μας, τον Μητροπολίτη Μονεμβασίας και Σπάρτης κ.κ. Ευστάθιο, ο οποίος με την αμέριστη βοήθεια του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου της Ενορίας και του προέδρου αυτής π. Κωνταντίνου Κρυπωτού, αλλά και με την συμπαράσταση των αρχών και φορέων, επέτυχε την επιστροφή της Ιεράς Εικόνας στη Μονεμβασία, στις 23 Μαΐου 2011.

Και επειδή οι μνήμες πρέπει να διατηρούνται ζωντανές, παραθέτουμε ιστορικά στοιχεία που αφορούν στην εικόνα της Σταύρωσης:

1. Η αρχική γνωστοποίηση για την επιστροφή της εικόνας του Ελκομένου στη Μονεμβασία

«Γνωστοποιοῦμε στούς εὐσεβεῖς χριστιανούς μας ὅτι τή Δευτέρα 23 Μαΐου 2011 καί ὥρα 5η ἀπογευματινή περίπου, στόν ἐνοριακό Ἱερό Ναό τοῦ Ἑλκομένου Χριστοῦ  Μονεμβασίας θά πραγματοποιηθεῖ ἡ ὑποδοχή τῆς  Ἱερᾶς Εἰκόνος τῆς Σταυρώσεως τοῦ Κυρίου στό πλαίσιο τῆς ἐπιστροφῆς της  ἀπό τό  Βυζαντινό Μουσεῖο Ἀθηνῶν, ὅπου  φυλασσόταν ἀπό τό 1980 μετά  τήν κλοπή  καί τήν ἀνεύρεσή της.

Ἀκολούθως, θά λάβει χώρα ἡ ἐνθρόνισή της σέ εἰδικά διαμορφωμένο χῶρο ἐντός τοῦ παρεκκλησίου τοῦ Ἁγ. Ἰωάννου, τό ὁποῖο εὑρίσκεται στό ἐσωτερικό τοῦ Ἱ. Ναοῦ τοῦ Ἑλκομένου, καί θα ψαλεῖ  Ἀρχιερατικός Ἑσπερινός, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ. Εὐσταθίου. Τήν δέ ἑπομένη, 24 Μαΐου, θά τελεσθεῖ θεία λειτουργία ἱερουργοῦντος τοῦ Σεβ. Ποιμενάρχη μας».

2. Η ιστορία της εικόνας

Η εικόνα της Σταύρωσης είχε κλαπεί το Νοέμβριο του 1979 από τρεις αρχαιοκάπηλους, οι οποίοι προκάλεσαν σοβαρότατες ζημιές στην εικόνα, εφόσον αφαίρεσαν το μουσαμά με την αγιογραφία και έπειτα τεμάχισαν την εικόνα. Η αστυνομία οδηγήθηκε το 1980 στην εξιχνίαση της υπόθεσης και στη σύλληψη των δραστών, ωστόσο το κακό είχε ήδη γίνει. Τη δύσκολη και απαιτητική προσπάθεια αποκατάστασης της εικόνας ανέλαβαν οι καλύτεροι αγιογράφοι της εποχής, οι οποίοι πέτυχαν την επανασυγκόλληση των διαμελισμένων τμημάτων του τέμπλου και στη συνέχεια τοποθέτησαν το μουσαμά με την αγιογραφία του Ελκομένου.

Η εικόνα του Ελκομένου θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες και ωραιότερες της λεγόμενης Παλαιολόγειας Αναγέννησης και, ως εκ τούτου, αποτελεί ανεκτίμητης αξίας εκκλησιαστικό κειμήλιο. Η επιστροφή της εικόνας στη Μονεμβασία έχει μεγάλη σημασία για τον τόπο, γιατί προέρχεται από το μεγαλύτερο ναό της Κάτω Πόλης, του Ελκομένου Χριστού. Ο ναός οφείλει την ονομασία του στην εικόνα που βρέθηκε εκεί στο τέλος του 12ου αιώνα, με το Χριστό να εικονίζεται με το κεφάλι γερμένο προς τα κάτω από τον πόνο. Ο ναός χτίστηκε περίπου το 1000 μ.Χ. και δέχθηκε την πρώτη μετατροπή τον 12ο αιώνα και τη δεύτερη τον 14ο, ενώ το παρεκκλήσι του Αγ. Ιωάννη πλάι στον ναό (όπου εκτίθεται η εικόνα) έχει τη δική του ιστορία, που ανάγεται στους 12ο-17ο αιώνες, οπότε μεγάλο μέρος του καταστράφηκε.