Εθνικός κοινωνικός διάλογος για την παιδεία
Γράφει ο Θεόδωρος Σταυριανόπουλος

Για άλλη μία φορά ανοίγει εθνικός κοινωνικός  διάλογος για την παιδεία. Μέχρι σήμερα όμως όλοι οι διάλογοι δεν έφεραν κανένα αποτέλεσμα, αν κρίνουμε από το τι σχολεία λειτουργούν σε άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Εδώ επικρατεί μεσαίωνας, εδώ μείναμε από καύσιμα και σπρώχνουμε το αμάξι της παιδείας, με τον μαυροπίνακα και την κιμωλία και από την άλλη οι οικογένειες, που θέλουν τα παιδιά τους να προετοιμαστούν για τις πανελλήνιες εξετάσεις, ξοδεύουν ένα σακί ευρώ.

Η παιδεία είναι δημόσιο αγαθό και η πολιτεία έχει υποχρέωση να την παρέχει δωρεάν σ’ όλους όσους τη θελήσουν. Το σχολείο πρέπει να παρακολουθεί από κοντά τις επιστημονικές και τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά παράλληλα να στηρίζεται στα ιδεώδη των ανθρώπινων δικαιωμάτων, του αλληλοσεβασμού, της ειρήνης και της δημοκρατίας.

Εκείνο που έχει αξία είναι να δημιουργηθεί ένα σχολείο που να αναδεικνύει τις δεξιότητες του μαθητή, ένα σχολείο που να μην εξαντλεί οικονομικά την οικογένεια, να δημιουργηθεί ένα σχολικό περιβάλλον που δεν θα εξαντλεί τον μαθητή και που θα είναι ευχάριστο γι’ αυτόν.

Σήμερα το εκπαιδευτικό μοντέλο είναι βασισμένο στην αποστήθιση και όχι στην ανάπτυξη της δημιουργικής σκέψης. Το λύκειο εξαντλεί τη λειτουργία του στην προετοιμασία του μαθητή για τις εξετάσεις εισαγωγής του στα ΑΕΙ.

Στη χώρα μας, επιχειρείται κάθε φορά να αλλάξει η εκπαίδευση αλλάζοντας συνήθως το σύστημα πρόσβασης των μαθητών στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Η ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας πρέπει να αντιληφθεί ότι «για να αλλάξεις την εκπαίδευση, πρέπει να αλλάξεις τον εκπαιδευτικό». Δεν χρειάζεται πολλή σοφία για να καταδειχθεί ο καταλυτικός ρόλος του εκπαιδευτικού.

Ο  διάλογος διαχρονικά που προκαλεί η εκάστοτε ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας αποτελεί πρόφαση προκειμένου όλοι να πουν την γνώμη τους να ξεδώσουν και στη συνέχεια να μην γίνει τίποτα. Αν υπάρχει διάθεση για μεταρρύθμιση τότε ο Υπουργός Παιδείας το παίρνει πάνω, βάζει τους συμβούλους του και αντιγράφουν ότι καλό συμβαίνει σε άλλα κράτη και τελειώσαμε.

Ανταποκρινόμενος και τούτη τη φορά στο κάλεσμα του Υπουργού Παιδείας μετά από εμπεριστατωμένη και κατά κάποιον τρόπο αναλυτική θεματική ανάλυση, κατέθεσα ένα κείμενο είκοσι πέντε σελίδων με σκέψεις-προτάσεις και απόψεις που πορεύονται με περίσκεψη, προκειμένου να δώσουν λύσεις και να συμβάλλουν στον ορθολογισμό και την βελτίωση εργασιακών – λειτουργικών και μορφωτικών ζητημάτων, που διαχρονικά ταλανίζουν το χώρο της Παιδείας.

Αγωνιώ να δω αν κάτι από τα δεκάδες που προτείνω θα αλλάξει. Ενδεικτικά θα αναφέρω κάποιες προτάσεις που πρότεινα:

• Ουσιαστική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών όλων των ειδικοτήτων στην αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών στο γνωστικό τους αντικείμενο.
• Η επιμόρφωση των εκπαιδευτικών πρέπει να είναι συνεχής, ουσιαστική και μακράς διάρκειας. Η επιμόρφωση οφείλει να συμβάλλει στη συνεχή ανανέωση της επιστημονικής και παιδαγωγικής κατάρτισης των εκπαιδευτικών.
• Δεν μπορεί να υπάρξει αξιολόγηση χωρίς επιμόρφωση. Η αξιολόγηση τότε κρίνεται αναγκαία και αφορά όλο το εκπαιδευτικό σύστημα όπως βιβλία, αναλυτικά προγράμματα και εκπαιδευτικούς.
• Κάθε σχολική μονάδα θα πρέπει να έχει το περιθώριο διαμόρφωσης της δικής της εσωτερικής εκπαιδευτικής πολιτικής. Έτσι θα ανταποκρίνεται αποτελεσματικότερα στις ανάγκες των μαθητών και της περιοχής της, λαμβάνοντας υπόψη τα κοινωνικά, οικονομικά, εργασιακά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά τους.
• Στις πανεπιστημιακές σχολές από τις οποίες αποφοιτούν ειδικότητες που οδηγούν στην εκπαίδευση πρέπει να αυξηθούν τα μαθήματα που διδάσκονται και που αφορούν την παιδαγωγική, την ψυχολογία και την διδακτική.
• Για την δημιουργία στελεχών εκπαίδευσης να ιδρυθεί και να λειτουργήσει Σχολή Στελεχών Εκπαίδευσης, οι απόφοιτοι της οποίας να στελεχώνουν τη διοίκηση της εκπαίδευσης. Χρήσιμο επίσης για τις αξιολογήσεις και επιλογές στελεχών είναι να δημιουργηθεί ένα Σώμα Αξιόπιστων Αξιολογητών.
• Το όριο των 12 μορίων που οδηγεί σε αναβαθμολόγηση ένα γραπτό στις πανελλήνιες εξετάσεις, χρειάζεται ψαλίδισμα και διαβάθμιση ανά μάθημα. Η απόκλιση των 12 μορίων έχει διαφορετική βαρύτητα αν το μάθημα είναι Έκθεση ή Μαθηματικά. Είναι απαράδεκτο και προκαλεί τεράστια αδικία στο μαθητή όταν κρίνεται η επιτυχία του για ελάχιστα μόρια, να θεωρείτε μη αναβαθμολογήσημο το γραπτό με απόκλιση  12 μορίων μεταξύ των δύο βαθμολογητών π.χ.

Α’ Βαθμολογητής   80 ή 16  Β’ Βαθμολογητής   92 ή 18,4

• Κρίνεται απαραίτητη η καθιέρωση του ψυχολόγου ή του κοινωνικού λειτουργού, σε πρώτη φάση σε ομάδα σχολείων και στη συνέχεια σε κάθε σχολική μονάδα.
• Ο θεσμός της ενισχυτικής διδασκαλίας και της πρόσθετης διδακτικής στήριξης, πρέπει να ξεκινούν με την έναρξη της σχολικής χρονιάς, πριν οι μαθητές εγγραφούν στα φροντιστήρια.
• Δύο τύποι Λυκείων, το Γενικό όπου θα υπάρχουν η Θεωρητική και η Θετική Κατεύθυνση και το Τεχνολογικό, όπου θα απορροφήσει την υπάρχουσα τεχνική εκπαίδευση και την τεχνολογική κατεύθυνση.
• Βελτίωση των σχολικών βιβλίων και καθιέρωση της πολλαπλής επιλογής βιβλίου. Στην αγορά κυκλοφορούν εξωσχολικά βιβλία, πολύ καλύτερα των σχολικών, με αποτέλεσμα να υποτιμάται το σχολικό βιβλίο.

Εκτιμώ ότι κάποια στιγμή η παιδεία στην πράξη θα αντιμετωπισθεί ως προτεραιότητα και οι όποιες αλλαγές συμβούν, θα αποτελέσουν αληθινές- ειλικρινείς μεταρρυθμίσεις και όχι ευχολόγια.

Θεόδωρος  Σταυριανόπουλος, MSc Ηθ. Φιλοσοφίας – Μαθηματικός