Στη σκιά της υπεραιωνόβιας μνημειακής ελιάς, που βρίσκεται δίπλα στην ιστορική βυζαντινή εκκλησία της Αγίας Σοφίας της Άνω Πόλης Μονεμβασίας, έλαβε χώρα, την Τετάρτη 17 Σεπτεμβρίου 2025, η τιμητική τελετή αποκαλυπτηρίων σήμανσης του μνημειακού δέντρου για την επίσημη ένταξή του στο Δίκτυο Αιωνόβιων Δέντρων Ελληνικής Επανάστασης του Ινστιτούτου Πολιτισμού Μεσσηνίας.
Ειδικότερα, μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας του εορτάζοντος ναού της Αγίας Σοφίας, έλαβε χώρα η εν λόγω ιστορική τελετή που οργάνωσε ο Δήμος Μονεμβασίας σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Πολιτισμού Μεσσηνίας. Κατά την εκδήλωση, σύντομο χαιρετισμό απεύθυνε ο Αντιδήμαρχος Μονεμβασίας κ. Σταύρος Χριστάκος, ο Διδάκτωρ Πολιτισμικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και ιδρυτής του Ινστιτούτου Πολιτισμού Μεσσηνίας κ. Δημοσθένης Κορδός, ο Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας (Αρχαίων Ελληνικών) στο Πανεπιστήμιο του Μιλάνου και πρόεδρος της Ιταλικής Φιλελληνικής Εταιρείας κ. Massimo Cazzulo και ο πρώην Δήμαρχος Μονεμβασίας κ. Νεκτάριος Μαστορόπουλος.
Για την ιστορικότητα της υπεραιωνόβιας μνημειακής Ελιάς μίλησε ο ερευνητής κ. Παναγιώτης Λαλούσης, που είχε προτείνει την ένταξή της στο εν λόγω Δίκτυο μέσα από εκτενή ιστορική τεκμηρίωση, τονίζοντας μεταξύ άλλων ότι η περίοπτη θέση της ελιάς, στην κορυφή του ιστορικού Βράχου, της έδινε το πλεονέκτημα να «αγναντεύει» τα πλοία που συμμετείχαν στον ναυτικό αγώνα των Ελλήνων κατά του Οθωμανικού στόλου, αλλά και όσα ταξίδευαν στις θαλάσσιες πλόες του Κάβο Μαλιά και του Μυρτώου Πελάγους. Σε σχέση με την ηλικία της, ανέφερε ότι η εκτιμώμενη ηλικία του μνημειακού δέντρου ταυτίζεται με την ίδρυση του ναού της Αγίας Σοφίας κατά το έτος 1150.
Τελειώνοντας την ομιλία του ανέφερε ότι, πόσο πιο βιωματική μπορεί να γίνει η μελέτη της ιστορίας από το να σταθεί κάποιος κάτω από αυτή την ιστορική ελιά και να αναλογιστεί ποιοι Έλληνες οπλαρχηγοί κάθισαν στην σκιά της και τι θα μπορούσαν να συζητούν σε αυτόν εδώ τον ιστορικό χώρο πριν από δύο αιώνες οι διατελέσαντες Φρούραρχοι της Μονεμβασίας, όπως ο θρυλικός ναύαρχος Κωνσταντίνος Κανάρης.
Εν συνεχεία, έγιναν τα αποκαλυπτήρια της επετειακής ετικέτας σήμανσης από τον Αντιδήμαρχο Μονεμβασίας κ. Σταύρο Χριστάκο, τον ερευνητή κ. Παναγιώτη Λαλούση, τον εκπρόσωπο του Ινστιτούτου Πολιτισμού Μεσσηνίας κ. Δημοσθένη Κορδό, τον διοικητή του Κέντρου Εκπαίδευσης Εφοδιασμού Μεταφορών (ΚΕΕΜ) Σπάρτης Ταξίαρχο κ. Γεώργιο Ζορμπά, τον υποδιοικητή του Λιμενικού Σταθμού Μονεμβασίας κ. Ιωάννη Κωστάκο, τον διοικητή του Αστυνομικού Σταθμού Μονεμβασίας κ. Νεκτάριο Γάγκα και τον πρωτοπρεσβύτερο π. Γεώργιο Κάμπρα.
Ακολούθως, σε μια ιδιαίτερα συμβολική κίνηση, η ελληνική σημαία αποκαλυπτηρίων παρεδόθη από τον ερευνητή κ. Π. Λαλούση στον Ταξίαρχο του ΚΕΕΜ κ. Γεώργιο Ζορμπά, ενώ η τελετή ολοκληρώθηκε με την απαγγελία του Εθνικού Ύμνου από τους παρευρισκόμενους.